ZONDER APPLAUS HEEFT HET LEVEN GEEN ZIN

Mensen vragen weleens: waarom doe je dat, elke keer weer zo’n stukje schrijven. Het antwoord is: ik weet het niet precies. Misschien dat het zin geeft aan mijn bestaan.

Ook al geloof ik niet dat het bestaan zin heeft, ik geloof wel dat de meeste mensen het gevoel willen hebben dat hun leven niet totaal zinloos is. Ik ook dus, al maak ik er geen groot punt van, want volgens mij gaan we allemaal dood en is er daarna niks. Sterker nog, de hele mensheid sterft t.z.t. uit. Ik zie het nut er niet van in.

Puber
In mijn jeugdjaren heb heel wat afgepiekerd over de zin van het bestaan. In feite was ik bezig met mezelf: wat moest er van me worden? Dat verdween, de maalstroom van het leven nam me op, voor tobben was geen tijd meer, de huis- tuin- en keukenfilosofietjes over zingeving hadden afgedaan, ook al had ik geen antwoord op mijn vragen gekregen. Zo bezien is dit vooral een onderwerp voor pubers of adolescenten. Maar als middelbaar-bejaarde vind ik het best leuk het weer eens aan te snijden.

Respect
Ik zie er best de zin van in als mensen elkaar het leven veraangenamen. Elkaar helpen, elkaar vermaken. Ik heb veel respect voor mensen die zichzelf totaal wegcijferen voor anderen. Het is allemaal zinvol binnen de context van het leven, maar iets anders dan de zin van Het Bestaan als zodanig. Die moet je volgens mij buiten dat bestaan zoeken. Mensen die het in een geloof zoeken hebben dat begrepen. Als je nou maar goed handelt in de ogen van een god, dan zal hij je belonen, en dat is dan de zin van je bestaan.

De grootste
Allah Akbar, roepen sommige islamieten terwijl ze de lijken bergen na een bommenregen, god is de grootste. Ik zou op zo’n moment eerder godverdomme roepen, maar ik snap het wel. Allah Akbar is een kreet die altijd van pas komt, met als dieperliggend motief dat je het opperwezen onder alle omstandigheden te vriend moet houden. Anders straft hij je genadeloos. Zo houden de mensen vast aan de zin van het bestaan tijdens waanzinnige oorlogen. Tot hun geluk staat hun god altijd aan hun kant. Zelfs als ze de oorlog verliezen houden ze vast aan die opvatting.

Ontmaagd
Sommige gelovigen weten precies welke beloning ze wacht als ze doen wat Allah wenst – iets wat ze ook precies weten. Dan krijgen ze, u vergeeft me wel dat ik met dit afgezaagde voorbeeld kom, in het hiernamaals veertig maagden tot hun beschikking. Dat moet heel fijn zijn, al weet ik niet of die maagden daar ook zo blij mee zijn. Ga maar na wat ze te wachten staat na hun zedige leven: een hitsige martelaar. En wat als ze alle veertig ontmaagd zijn? Op = Op?

…..en dat veertig keer….

Juichen
Ook christenen hopen op een beloning na de dood. Volgens een bepaalde overlevering staan ze dan tot in alle eeuwigheid in het Koninkrijk Gods te juichen voor Gods troon. Dat genoegen valt alleen degenen ten deel die hebben geleefd naar Gods Gebod. Daar hoort bij dat ze God loven en eren, want dat eist Hij van zijn gelovigen. God smacht naar waardering. Kennelijk geeft dat zin aan Zijn bestaan.

…..voor Zijn troon laat de Heer
Zich Heerlijk toejuichen

Lof zingen
In de Alexanderkerk te Wildeshausen (Duitsland) las ik het volgende: DAS IST EIN KOSTLICHES DING DEM HERRN DANKEN UND LOBSINGEN. Deze tekst is onthullend: hier wordt niet de lof van God gezongen, maar de lof van het zingen van de lof van God. Die lof geldt dus de lofzangers zelf. De volgende stap is dat je de lof zingt van de lof zingen van de lof zingen van God. Zo blijf je bezig en op den duur verdwijnt God geheel uit beeld. De tekst getuigt van een diep psychologisch inzicht. Het draait helemaal niet om God, het draait om de mensen zelf.


De moeite waard
Bij vrienden op de wc zag ik een tekening hangen van Gumbah. Een man ligt in bed, een ander zit er naast en zegt: Bob, je leven zit er bijna op. Was het, alles overziend, de moeite waard?
Nee, antwoordt Bob.
Vanwege het auteursrecht kan ik het plaatje niet laten zien, misschien ben ik al in overtreding met het citaat. Jammer. Zo’n vraag zal niet vaak worden gesteld en zo’n onthutsend eerlijk antwoord lijkt me nog uitzonderlijker. Het leven was Bob, alles overziend, te veel gedoe. Waarvoor? Voor het leven zelf? Voor iets daarbuiten, bijvoorbeeld vrouw en kinderen? Of voor een Hoger Doel, dat hij ooit hoopte te bereiken?

Overdenksels
Dit brengt me bij Veerpont, dat meesterlijke lied van onze onvolprezen Drs. P.
Zijn veerman denkt dikwijls over het geheim van het bestaan. En dat hij op de wereld is om heen en weer te gaan(…..) En:
zulke overdenksels heeft hij nu de hele dag, soms met een zucht van weemoed, dan weer met een holle lach.

Dagblad van het Noorden, 16 oktober 2023

Aan die holle lach of weemoedige zucht komt Gumbahs Bob niet toe. Het is ‘nee’ en daarmee basta. Hij is van de school van Cees Hertogh, de gerontoloog die met een groot interview in een aantal kranten stond onder de kop LEVEN IS EEN TIJDELIJKE EN UITEINDELIJK VERLOREN STRIJD. De totale zinloosheid druipt er vanaf. Toch denk ik dat die Hertogh zijn leven best de moeite waard vond, al was het maar omdat hij zoveel ouderen heeft bijgestaan in hun laatste levensfase.

Applaus
Als ik moet kiezen tussen de positie van Bob, de veerman en Hertogh kom ik het dichtst in de buurt van de veerman. Die holle lach en die weemoed, daar ben ik bij tijd en wijle ook van. In die strijd van Hertogh zie ik niks. Hoezo strijd? Het leven dobbert voort. Je vult het naar bevind van zaken, met een vloek en een zucht.
Daarmee ben ik terug bij het waarom van mijn stukjes:
1. ze helpen me door de tijd
2. ik heb het gevoel dat ik iets zinvols doe (al weet ik wel beter), en
3. ik vind het nog leuk ook om stukjes te schrijven.
Nou ja, misschien is dat leuke juist de zin er van.

Als ik eerlijk ben hoop ik ook op een beetje waardering. Waarom ook niet? De god van de gelovigen smacht naar waardering van zijn gelovigen, zijn gelovigen smachten naar waardering van hun god, waarom zou ik dan als ongelovige ook niet mogen hopen op wat waardering van een handjevol lezers?
Alles is ijdelheid (Pred1:2); volgens mij zijn er weinig mensen die zonder applaus kunnen.

Misschien denkt u: die vent is getikt. Daar kon u best eens gelijk in hebben, maar vooralsnog ga ik er van uit dat alleen dit stukje getikt is.

9 reacties

Naar het reactie formulier

    • Bert Dijksterhuis op 22 oktober 2023 om 14:47
    • Reageer

    Beste Piter,
    Ik vind het verdomd moeilijk om over de oktobercolumn weinig te zeggen, Je kunt het onderwerp van verschillende kanten bekijken. Laat ik een moeilijke kiezen met de vraag waarom jij en ik hier zijn. Wij worden ongevraagd het leven ingegooid en er binnen een mum van tijd en nog veel korter dan dat, gezien op de eeuwigheidsschaal, weer uitgekwakt. In die tijd zaten we ingeklemd tussen de massa van de eindeloze voorbije eeuwigheid en die van de toekomstige eindeloze eeuwigheid. En wat een ongelofelijk toeval dat het jou overkwam dat jij tussen die twee eeuwigheden verkeert en straks hebt verkeerd.. Op de vraag wat voor nut dat had heb ik geen antwoord uit de mouw kunnen schudden. Maar tal van vragen wellen op. Bijvoorbeeld: Waarom waren jij en ik de gelukkigen of de pechvogels die op de schaal van de eeuwigheid ons onmerkbaar kort druk mochten maken over wat wij leven noemen.

    • Sjoerd van eerde op 20 oktober 2023 om 21:55
    • Reageer

    Nooit zullen wij weten
    Wij zijn, en wat wij zijn moet lijden
    Maar wie lijdt heeft lief
    En liefde zal haar lijden weer beleven

    • Menno Samplonius op 20 oktober 2023 om 20:35
    • Reageer

    Met de juiste PR kan Zijzee nog veel meer klapvee genereren. Zachtjes wenen helpt daarbij en bij het doortikken tot de laatste regel op weg naar net einde toch maar een doekje voor het bloeden bij de hand houden. Amen.

    • Dirk Dragstra op 20 oktober 2023 om 16:18
    • Reageer

    Das ist ein ‘köstliches’ Ding zal je gelezen hebben daar in dat kerkje en dan betekent het iets ‘verrukkelijks, heerlijks’. Kostlich bestaat bij mijn weten niet in het Duits. Maar van wat je las spat de zelfbevrediging af. Dat heeft met God niks te maken. Daar heb je de vinger onfeilbaar op gelegd. En zo gaat het elke week wel ergens over, in jouw stukkies. Steeds weer een verrassing. Ga door. Je bron is nog lang niet opgedroogd. Laat ons ons laven. We hangen aan je lippen. Niets dan lof.

    Reactie Zijzee: op de afbeelding kun je zien dat er KOSTLICH staat, waarschijnlijk staat de Umlaut in de O ipv erboven. Dat is mij ontgaan. Wie dumm.

    • Pieter Lammers op 20 oktober 2023 om 14:56
    • Reageer

    In tegenstelling tot andere slimme zoogdieren (en octopussen niet te vergeten) hebben wij de pech dat we ons bewust zijn van onze sterfelijkheid en dat we tot die tijd na kunnen denken over de zin van het leven. En wat een tijdverspilling, want zinloos is het en blijft het. Maar erg is dat niet, want zoals ik iemand op een youtubefilmpje (nuttige tijdbesteding!) zag zeggen: “de eerste 4 miljard jaar was ik er niet bij, en de volgende 4 ook niet”. Het is voorbij in minder dan een oogwenk.
    Ondertussen geeft Piter’s column structuur aan mijn week. Waarvoor dank.

    • Thijs Kout op 20 oktober 2023 om 11:55
    • Reageer

    Piter, dank voor je mooie stukjes. We genieten er wekelijks van. Een week zonder een stukje van jou is een verloren week, zoals uiteindelijk alle weken verloren zullen blijken te zijn.
    Ook dit stukje zet weer helder uiteen waar het allemaal om gaat (of niet). Wat een genot.
    En zo hobbelen we voort naar het einde, maar geamuseerd en met stof tot nadenken.
    Dank
    (Genoeg geprezen?)

    • Bas Verwey op 20 oktober 2023 om 10:47
    • Reageer

    Hoogste tijd om De mythe van Sisyfus van Camus opnieuw te lezen. Het antwoord op de vraag waarom de meeste mensen geen zelfmoord plegen, ondanks het besef van alle ellende en eindigheid van het bestaan. Jouw veerman is gezond en jij ook. Zin geven aan iets wat zinloos is.

    • Dineke Holtjer op 20 oktober 2023 om 10:23
    • Reageer

    Sorry Piter,
    Emoji van klappende handjes wordt niet geaccepteerd en geluid wordt evenmin opgenomen.
    Je verbeelding kan weer aan t werk. Het is mijnerzijds gemeend applaus.

    • Erik Edelenbosch op 20 oktober 2023 om 09:36
    • Reageer

    en zo ben je richting je einde weer een dag verder hou vol. ook jij zal er komen.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd.