WAS DIT EEN AANSLAG OP DE RECHTSTAAT?

Het is toch wat met de woorden van politici en bestuurders. In hun reactie op de aanslag op Peter R. gingen hun gedachten steevast eerst uit naar de familie en vrienden van het slachtoffer. Al die gelijkluidende reacties bewijzen de plichtmatigheid ervan. Je mag niet achterblijven in je leedwezen.

Niemand mag dat. Zelfs de boeren op het Malieveld waren met hun gedachten bij de familie van Peter R. voordat hun gebrul uit eigenbelang een aanvang kon nemen. Iedereen tuimelt over elkaar heen van medeleven.

De Commensaal
Onze justitieminister Grapperhaus was ook sterk bezig. Hij zei: ”Zo’n aanslag toont hoe gewetenloos die mensen zijn, om zo midden tussen het uitgaanspubliek iemand neer te schieten”. Het deed me denken aan het lied De Commensaal van drs. P: Zo’n juffrouw hoort in het kanaal en niet bij ons in ‘t trapportaal. Dus moordenaars, voortaan een donker steegje alsjeblieft, geen winkelstraat.

Afschuwelijk
Grapperhaus had het eerst gewoon over ‘de aanslag’, maar plakte daar in allerijl nog het woord ‘afschuwelijk’ achter. We mochten eens de indruk krijgen dat hij de aanslag niet afschuwelijk vond. Dat deed me denken aan Rutte, die het steeds had over ‘die verschrikkelijk ramp met de MH17.’ Kennelijk was het woord ramp alleen niet voldoende. Bestaan er dan ook niet-verschrikkelijke rampen? “Ach, dit was een ramp, maar verschrikkelijk was hij niet. Best een leuk rampje eigenlijk.” Zoiets.

Ongemakkelijk
Grapperhaus haalde ogenblikkelijk de rechtstaat erbij. Daar was het geschiet op Peter R. een aanslag op, vond hij. Grote woorden, ik kreeg er een ongemakkelijk gevoel bij. Bedreigt een moordpoging op een misdaadjournalist de rechtstaat meer dan die op een doorsnee-burger? Ik heb mijn twijfels.
Het lijkt me sterk dat de daders van dinsdag of hun opdrachtgevers een aanslag op de rechtstaat voor ogen hadden. Er van uitgaande dat dit niet het werk was van een loslopende gek, dan was dit een gevalletje van een misdaadjournalist die vijanden had gemaakt en daarom dood moest. Net zo goed als concurrerende misdadigers dood moeten als ze te dichtbij komen. Zo gaat dat in die kringen. De rechtstaat komt bij criminelen pas in beeld als ze achter de tralies zitten; dan maken ze graag gebruik van de rechten die de rechtstaat ze biedt.

Onverschrokken
Peter R. behoort tot het kleine groepje onverschrokken journalisten die verslag doen van het misdaadfront om ons te vertellen hoe het daar toegaat. Dat doen ze niet om de rechtstaat te beschermen of om misdadigers aan de schandpaal te nagelen, al is dat een onvermijdelijke risico van het vak. Ze kruipen aan tegen die wereld, ze kruipen er zelfs in, ze spelen een gevaarlijk spel, maar niet als vertegenwoordiger van de rechtstaat. Vergelijk ze met hardfietsers die voortdurend over een smal en bochtig pad langs een ravijn racen. Als een hunner er op een gegeven moment in de afgrond stort kun je moeilijk spreken van een aanslag op de verkeersveiligheid.

Schild
Wat is de rechtstaat? Het is een schild voor de burger tegen geweld, onrecht en willekeur. Dus ook tegen misdaad, maar tevens tegen de staat zelf, die nogal eens de neiging heeft zijn boekje te buiten te gaan. De rechtstaat wordt bedreigd als een regering zijn eigen wetten niet uitvoert, gerechtelijke uitspraken negeert, burgers ten onrechte beschuldigt van fraude of bruuskeert, bezuinigt op de rechtsbescherming van minvermogenden. Of als politici de rechterlijke macht wegzetten als een corrupte kliek. Al die dingen komen tegenwoordig veelvuldig voor; ik had Grapperhaus in dat verband graag vaker over de rechtstaat gehoord.

Succes
Peter R. heeft zich naast zijn werk als misdaadjournalist met succes gekant tegen laksheid en fouten van het openbaar ministerie en rechters. In die zin was deze moordaanslag inderdaad een slag voor de rechtstaat. Maar zo heeft Grapperhaus het niet bedoeld.

1 reactie

    • Dirk Dragstra op 9 juli 2021 om 10:53
    • Reageer

    Dat de rechtsstaat erodeert, blijkt nu ook al uit ‘rechtstaat’.

    Reactie Zijzee: Volgens mijn groene boekje kunnen ze allebei: rechtsstaat en rechtstaat. Van Dale heeft alleen de ongeërodeerde versie. Maar mijn groene boekje is nog van 1995, dus -tja

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd.