De vorige week overleden gedragsbioloog/primatoloog Frans de Waal heeft zich moeten verdedigen tegen de kritiek dat hij diergedrag te veel in menselijke termen beschreef. Zo had hij niet het woord ‘verzoening’ mogen gebruiken bij chimpansees die een ruzie bijlegden. Ook het begrip ‘vriendschap’ zou te antropomorf zijn.
In zijn boek Van nature goed schreef De Waal: ‘Kunnen dieren vrienden hebben? Deze vraag werd gesteld door collega’s die zonder blikken of blozen aanvaarden dat dieren rivalen hebben’. Dit is meten met twee maten, vond hij. ‘Dieren, vooral die waarmee we een nauwe band hebben, laten een enorm scala aan emoties en verschillende soorten relaties zien. Als dieren vijanden kunnen hebben, kunnen ze ook vrienden hebben, als ze kunnen bedriegen, kunnen ze ook eerlijk zijn; als ze hatelijk kunnen zijn, kunnen ze ook altruïstisch zijn’. Hij heeft al die gedragingen bij dieren waargenomen, dus waarom zou hij ze niet als zodanig mogen benoemen, vroeg hij zich af.
Het komt erop neer dat De Waal betoogde dat mensen en verwante dieren, voornamelijk zoogdieren dus, niet fundamenteel van elkaar verschillen. Deze overtuiging maakte dat hij op latere leeftijd vegetariër werd. De dieren verliezen in hem een wereldwijd hooggeachte pleitbezorger.
Kiloknaller
Maar de Tweede Kamer heeft daar geen oren naar. Deze week draaiden ze daar belangrijke bepalingen in de Wet Dieren terug. Het leek erop dat de dieren uit onze intensieve veehouderij uitzicht hadden op een diervriendelijker huisvesting. Minder opgepropt in stallen en schuren, meer ruimte voor natuurlijk gedrag. Maar het feest ging niet door, het platte economische belang won weer eens. Dat krijg je met een boerenlobby die in de Tweede Kamer wordt vertegenwoordigd door een vrouwelijke kiloknaller die onmisbaar is bij een nieuw rechts kabinet en al uit haar vel springt als Jumbo geen kiloknallers meer wil verkopen.
Het stompzinnige is dat de partijen niet alleen de diervriendelijke huisvesting wegstemden, maar ook nieuwbouw voor mensen. Ze beweren dat ze meer huizen willen bouwen, maar hun intensieve veehouderij kan nu haar smerige gangetje blijven gaan en dat staat dat met zijn beslag op de stikstofruimte woningbouw in de weg. Dat zijn dan alleen nog maar de huizen, maar ze helpen ook nog eens de natuur naar de verdommenis. Het interesseert ze geen zak. ‘Tot de schijt ons doodt’, het is een afgezaagde woordspeling, maar hoe toepasselijk.
Jammer voor de mensen, maar ik beklaag vooral de dieren. Ze kunnen ook verdriet voelen. Daar hebben ze alle reden toe. Voor hen was het een beroerde week.
2 reacties
Beste Zijzee, je raakt een heikel onderwerp. Maar verwijt het niet alleen de schreeuwers. De overige volksvertegenwoordigers (een meerderheid?) laten het wel gebeuren. Al 30 jaar weten we dat stikstof en meerdere stoffen, die onze lucht, water en bodem verpesten, ons ecosysteem naar de kloten helpen. Hoe kunnen we als welweters de besluitvorming keren? Ook de Europese Natuurherstelwet is in de ijskast gezet, terwijl wetenschappers van de daken roepen dat het vijf voor twaalf is. Wat is er te doen om niet moedeloos te worden?
Misschien een beetje woke, maar vrouwvriendelijkheid is bij dierenvriend Zijzee de laatste tijd matig ontwikkeld. Onlangs werd gerept van vrouw Jeuzelkut van de VVD en nu krijgt de vrouwelijke kiloknaller van de BBB weer een beurt. De inhoudelijke kritiek is zeer terecht, maar bepaald niet verpakt in vetvrij papier. De magere vingers van Zijzee jeuken terecht flink, maar fatshaming als stijlmiddel is overbodig. Groeten van je dikke vriend die dat ondanks jouw foute gedrag altijd zal blijven.