Op momenten van vertwijfeling verwijt ik mezelf wel eens naïveteit omdat ik nog steeds naar de stembus ga. Dat heeft te maken met mijn gevorderde leeftijd, noem het levenservaring, die zegt: je zou beter moeten weten. Maar toch doe ik steeds weer mee. Noem het plichtsbesef.
Die plicht bestaat er uit dat ik onze democratie niet wil ondermijnen. Die democratie functioneert beroerd, er is van alles op af te dingen. De grootste verdienste is wat mij betreft dat je regeringen naar huis kunt sturen. Dat is dan ook meteen een heel grote verdienste, groot genoeg om te blijven stemmen. Zonder kiezers geen democratie.
Tegen de borst
Dit in het algemeen. Meer persoonlijk: nog nooit heb ik na verkiezingen een regering zien ontstaan die ook maar enigszins tegemoet kwam aan mijn wensen. Zelfs als de partij meeregeerde waarop ik na langs wikken en wegen mijn zogenaamd strategische stem had uitgebracht was teleurstelling troef. Afhaken dan maar? Nee, want van alle beroerde systemen is het onze het minst beroerd. Ik ken tenminste geen beter.
Vraag niet waarom
Mijn teleurstellingen staan niet los van het onwrikbare gegeven dat ik stukken linkser ben dan rechts. Ik gebruik hier niet zonder reden het woord ‘onwrikbaar’, want die linksigheid van mij zeul ik al een heel leven met me mee. Op de middelbare school is dat al begonnen. Daar is nooit verandering in gekomen.
Dood broertje
Geheugenprofessor Douwe Draaisma schreef dat de favoriete popmuziek van je adolescentie je leven lang je favoriete popmuziek blijft. Zo vergaat het mijn politieke voorkeur ook. Van een schoolvriend kan ik hetzelfde zeggen. Destijds was hij rechts en nog steeds is hij rechts. Nu overweegt hij zelfs op Ja21 te stemmen. Kun je nagaan hoe rechts. Aan sociaaldemocraten (‘socialisten’) heeft hij een broertje dood. Ik heb hem wel eens gevraagd: wat heb je nou eigenlijk tegen die lui, behalve dat je dankzij hen van Drees trekt? (humor).
De onderbuik
Vanwaar dat verschil in politieke voorkeur? Deze vriend heeft beslist geen slechtere inborst dan ik. Ook is hij niet dommer. Intelligentie is sowieso geen criterium. Om voor de hand liggende voorbeelden te noemen: Hitler en zijn trawanten waren van alles en nog wat, maar niet dom. Schurken als Goebbels en Himmler waren zelfs superintelligent. Ook een nog altijd wereldwijd bewonderde filosoof als Heidegger was vreselijk fout. Vandaar mijn stelling: het is de onderbuik die de doorslag geeft. Dat rechtvaardigt meteen dat iedereen mag stemmen, hoe dom ook.
Tolerantie
Overigens gehoorzaamt niet elke jeugdige onderbuik aan de naar de politiek vertaalde Wet van Draaisma. Zo heb ik een neef die in zijn studententijd verschrikkelijk rechts was. Daar is hij flink van teruggekomen. Zijn hele professionele leven heeft hij gewijd aan de bescherming van het milieu en ontwikkelingssamenwerking. Dit neemt hem enorm voor mij in. Maar ook die nog altijd rechtse vriend kan bij mij niet stuk. Als dat geen democratische tolerantie is….(sprak de schrijver trots).
Futiel
Nederland is een rechts land, dus krijgen we opnieuw een rechtse regering. Toch doe ik straks opnieuw mijn futiele poging in het stemhokje om dat te verhinderen. En als ‘ik’ de verkiezingen opnieuw heb verloren, ben ik toch een beetje tevreden, want mede dankzij mij heeft het democratische proces zijn loop gehad.
Oudjes
Inmiddels ben ik op een leeftijd dat het best eens mijn laatste verkiezingen zouden kunnen zijn. Oudjes als ik dreigen dus over hun graf te gaan regeren. Dat moet je niet willen, maar niet stemmen is geen optie. Omdat links toch nooit regeert is dit dus vooral een probleem voor rechtse ouderen. Van dat probleem kan ik ze wel afhelpen: stem links.
6 reacties
Naar het reactie formulier
Ik reageer naar aanleiding van de reactie van mevrouw Ynskje. Hoe vreemd om te vragen links en rechts denken af te schaffen. Als dat er niet is waar is dan het midden? Bovendien ben ik al een wat oudere kiezer, die het een geuzennaam vindt links te zijn. Daarbij wil ik gerust toegeven dat ik door de toestand in de wereld en ook in ons eigen land wel eens rechtse oprispingen heb. Maar niet eerst voor jezelf kiezen, een ander wat gunnen, kwaliteit stellen vóór kwantiteit, mensen empathisch benaderen is voor mij links. Ook als je daarvoor zelf wat inlevert. Eerlijk delen en de natuur voorop: dus links. Omdat daarvoor in ons kleine landje nooit een meerderheid is, kom je altijd uit bij een compromis-regering.
Churchill: “If you’re not a socialist at twenty you have no heart, if you’re not a conservative at forty, you have no brain.”
Bij mij ging het omgekeerd. Rond mijn 25e ben ik blijkbaar mijn verstand al kwijtgeraakt en helemaal afgegleden naar de linkerkant. Ik volg nog steeds het hart, al functioneert het op mijn leeftijd dan wat minder. Jawel, ik ben die neef.
Toch ben ik misschien de weg een beetje kwijt: ik deed gisteren de Volkskrant verkiezingswijzer en kwam uit bij Volt en D’66.
Wat betreft de onderbuik: stem vooral niet op Omtzigt. Mijn hele leven heb ik al mensen gezien die goed functioneerden in hun werk en dan vervolgens ten onder gingen, omdat ze plotseling ambities kregen om leiding te gaan geven. Dat zie je aan Omtzigt. Door velen geprezen als kamerlid en plotseling is hij een eigen partij begonnen. Je ziet hoe ongemakkelijk hij zich in die nieuwe rol voelt. Gelukkig heeft hij nu besloten om in de Tweede Kamer te blijven zitten. Zelfkennis op het goede moment, dat siert hem dan weer wel.
Mijn stemadvies blijft toch hetzelfde. Een partij opschepen met de naam Nieuw Sociaal Contract is van een lelijkheid die eigenlijk geen stem verdient. De partij staat bovenaan in de peilingen. Dat is op zich wel weer democratisch, dat we zoveel mensen met wansmaak ook stemrecht geven.
Zou we ooit nog eens van het polariserende links/rechts denken afkomen? En van al het gekrakeel daaromheen. Is dat links/rechts denken niet uit de tijd? Zouden we niet beter onze tijd kunnen besteden aan het oplossen van alle vooruitgeschoven problemen waar we voor staan? En dan eendrachtig, zoals we laatst een staaltje van in de Tweede Kamer hebben mogen meemaken? Ik zou het geweldig vinden, hoopgevend zelfs. Het zou mijn vertrouwen in de politiek en in het vastgedraaide landsbestuur vergroten. Ik stem dus op het politieke midden. Ik hoop dat zij een kans krijgen verandering aan te brengen en het vertrouwen te herstellen bij de kiezer.
Zich onafhankelijk noemende media bepalen voornamelijk wie succes heeft bij verkiezingen. Een dikke oude man zonder nek met bril en grijze baard die de linkse kar moet trekken, die bashen we, is ouwe taaie koek. Nieuwe partijen met leiders die zichzelf als enorm betrouwbaar presenteren hijsen we bijna kritiekloos op het schild. Totdat er zich weer ‘a new kid on the block’ aandient. Dan wordt het schild weer razendsnel schoongeveegd en hijgen en slijmen we weer massaal achter dit nieuwe politieke wonder aan. Democratie lijkt, helaas helaas, steeds meer op publiek theater.
Pieter helemaal mee eens. Moet eerlijk zeggen in de tijd dat ik bij Philips werkte begin jaren 60 heb ik nog VVD gestemd ben dus later bij links terecht gekomen.. in mijn studenten tijd. Had in eerste instantie te maken met het gegeven dat linkse studenten en studentes veel leuker waren ook interessanter dan mijn collega s bij Philips.
Nu stem ik al eeuwen op onze Sociaal Democraten ondanks het gegeven dat ik het lang niet in alles met ze eens ben. Maar net als de democratie weet ik niets beter.
Groet
Henk Spoeltman