KOK VIEL NIET OVER 8000 DODEN MAAR WEL OVER EEN RAPPORT

Wat mij altijd heeft bevreemd is dat het kabinet-Kok niet meteen na de Srebrenicaramp in 1995 zijn ontslag indiende, maar pas zeven jaar later, na het verschijnen van het NIOD-rapport. Daardoor kwam niet zijn eerste kabinet ten val, maar Kok-2. Tegen de zin van Kok zelf, maar omdat twee ministers de kont tegen de krib gooiden. Dat waren Pronk en De Grave.

Ik maak me sterk dat Wim Kok in 1995 goed geïnformeerd was. Vertelde het NIOD-rapport hem iets nieuws over hemzelf en zijn kabinet dat hij nog niet wist? Mocht dat zo zijn, dan was dat voor hem geen reden op te stappen. Voor De Grave (Defensie) wel. Die ontdekte dat de militaire top informatie had achtergehouden voor zijn voorganger Voorhoeve.

Koks formele standpunt na het NIOD-rapport was dat hij de politieke verantwoordelijkheid nam. Maar voor wat precies? Voor wat een vorig kabinet onder zijn leiding zeven jaar eerder had gedaan of nagelaten?
In de reconstructies die we de afgelopen tijd op tv en in de kranten zagen blijft Srebrenica een modderige en mistige aangelegenheid als het gaat om de Nederlandse verantwoordelijkheid. Wat als Dutchbat pal voor de Bosnische moslims was blijven staan? Had generaal Mladic zijn misdadige plan dan durven doorzetten? Niemand die het weet, we weten zelfs niet zeker of de genocide te voorzien was geweest. Maar afgezien daarvan was het snel na de val van de enclave duidelijk dat de Nederlandse missie was uitgelopen op een fiasco, humanitair en daarmee ook politiek. Alle reden om als verantwoordelijke regering meteen op te stappen, zou je zeggen. Ga maar na wat het NIOD zegt over oorzaak en gevolg.

Blinde ambitie
Het NIOD oordeelde keihard over de Nederlandse gretigheid om een vredesrol in Bosnië te spelen. Zowel kabinet als Tweede Kamer stonden te trappelen om een humanitaire rol van belang te spelen op het wereldtoneel. Nederland kon tonen wat het waard was en ons aanzien in de wereld zou stijgen. Dit gebeurde zonder de verregaande consequenties vooraf terdege te analyseren. Mede hierdoor kregen de Nederlandse blauwhelmen Srebrenica toegewezen, een bestemming die door andere landen binnen de VN-vredesmacht met kracht van argumenten werd geweigerd. Aldus het NIOD. Kortom: er was een blinde ambitie om Nederland ‘op de kaart te zetten’, zoals dat in het politieke jargon heet.
Nou, dat is gelukt. De 8000 doden, de machteloze rol van onze blauwhelmen, de beelden van Karremans die als een sukkel voor Mladic staat en van onze hossende blauwhelmen gingen de wereld over. Militair en publicitair gingen we jammerlijk ten onder.
Kok had toen kunnen opstappen, maar hij hoefde dat niet van de Tweede Kamer. Die had dan immers net zo goed zichzelf kunnen wegsturen. Zo kon het gebeuren dat zeven jaar later een rapport deed wat 8000 doden niet vermochten.

Bewondering
Srebrenica heeft ons niet nederiger gemaakt. Voort ging ons land op het pad van de humanitaire missies, En ja hoor, we stonden weer op de kaart. Volgens onze militaire en politieke leiders dwongen wij alom in de wereld bewondering af voor The Dutch Approach in Afghanistan. Eigenlijk zijn we het beste land van de wereld. Ons onderwijs is het beste, onze zorg is het beste, onze sociale voorzieningen zijn het beste, waarin lopen we eigenlijk niet voorop? We mogen, nee moeten trots zijn op ons land. Dat is steeds het eerste wat je hoort van mensen als Rutte als ze kritiek pareren.

4 reacties

Naar het reactie formulier

    • Martin Koster op 25 juli 2020 om 15:40
    • Reageer

    Kok stapte -jaren later- op.
    Maar wie stapte er eigenlijk in, of liever gezegd: wie trapte er eigenlijk in?
    Martin Koster

    • Max van der velde op 24 juli 2020 om 16:34
    • Reageer

    Goed verhaal!

    • K.P. de Jong op 23 juli 2020 om 22:21
    • Reageer

    Mooi blog, meneer Bergstra. Graag blijf ik op de hoogte van nieuwe schrijfsels en heb derhalve het betreffende keuzevak aangevinkt.
    Hartelijke groet,
    K.P. de Jong.

      • Joost de Jong op 25 augustus 2020 om 07:21
      • Reageer

      Evenzo de zoon van heer De Jong.
      Hartelijke groet,
      J. de Jong

Laat een antwoord achter aan Joost de Jong Reactie annuleren

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd.