HET GAAT OM MENSEN DIE WE HET LIEFST TERUGDUWEN DE MIDDELLANDSE ZEE IN

Er is zoveel ellende op de wereld, dat wil je niet weten. Zo ongeveer sta ik in mijn verwende bestaan, maar soms komt er iets voorbij waarvan zelfs ik even wakker schrik. Dat gebeurde toen ik de Congolese arts Denis Mukwege op tv zag.

Mukwege heeft als gynaecoloog 70.000 verkrachte vrouwen behandeld in zijn kliniek in Oost-Congo. Dat gebied heeft de reputatie gekregen van ‘het verkrachtingscentrum van de wereld’. Deze vrouwen komen uit de Congolese mijngebieden waar veel geld te halen valt en milities de dienst uitmaken. Ze zaaien er dood en verderf en verkrachtingen zijn bij deze terreur all in the game. De slachtoffers raken totaal ontregeld en met hen de totale samenleving. Zo breken de smeerlappen de laatste tegenstand.

En kunnen ze ongehinderd kinderen de mijnen injagen om kobalt en coltan te winnen. Deze mineralen nemen wij af omdat ze onmisbaar zijn voor onze mobieltjes en elektrische auto’s. Amnesty International, de VN en de EU schreven er al rapporten over. Zonder resultaat. Mukwege is bijna radeloos. “Het leven van die kinderen in de mijnen is ongelooflijk. We zien het gebeuren en grijpen niet in.” Hij snapt het wel: ingrijpen jaagt de prijs op.

Burgeroorlog
Er is al 25 jaar burgeroorlog in Congo. Daarbij zijn 6 miljoen doden gevallen. Vijf miljoen mensen leven in vluchtelingenkampen. De buurlanden leveren wapens en exportroutes. Mukwege vraagt om een Congo-tribunaal. “We snappen niet dat zes miljoen mensen gedood kunnen worden, de daders vrij rondlopen en de loper voor ze wordt uitgerold in het buitenland.”

Geen klimaattransitie
Mukwege doet een beroep op de EU, Frans Timmermans in het bijzonder. Diens Green Deal kan niet zonder elektrische auto’s. En we hebben allemaal mobieltjes nodig, dat snapt hij ook. ”Zonder Congo geen klimaattransitie, Congo levert 70 procent van de cobalt. Dus als de wereld een oplossing wil waarbij de mensenrechten worden gerespecteerd dan kan het niet zonder de problemen in Congo op te lossen”.
Tsja, als de wereld dat nou eens zou willen.

Frans Timmermans

Nobelprijs
Ik zag Mukwege twee weken geleden in Buitenhof. Hij kreeg daarna nog ruim aandacht in de Volkskrant, o.a. in een uitstekende column van Marcia Luyten, die hem al langer kent. ‘Onze elektrische auto’s en mobieltjes druipen van het bloed’, schreef ze. Vermoedelijk verscheen hij ook nog in media die ik niet zie. Ik had hem veel eerder kunnen kennen, want hij kreeg in 2018 de Nobelprijs voor de vrede. Hij ontmoette bijna alle groten der aarde en ook minder grote, zoals onze koning. Dat levert steeds publiciteit op. Daardoor kende u hem vermoedelijk al, maar aan mij was het kennelijk niet besteed. En, erger nog, ook de mensen uit de zakenwereld en invloedrijke politici die er echt toe doen omdat ze verandering kunnen brengen, bleven wegkijken. Wat hadden ze moeten doen?

Volkskrant 31 november

In de Volkskrant zegt Mukwege:
“We moeten bedrijven vragen conflictvrije mineralen te gebruiken en te zorgen dat de exploitatie ervan transparant wordt. Het is jullie ook gelukt met diamanten en goedkope kleding uit Azië. Waarom doen jullie niet hetzelfde met Congo?”
Laat nu net deze week de SER tot verdriet van organisaties die zich beijveren voor maatschappelijk verantwoord ondernemen een advies over dit onderwerp hebben uitgebracht waar bijna niks in staat . . . . Onze werkgevers en vakbonden waren dik tevreden.

Terugduwen
Misschien kan het niemand iets schelen wat er in Congo gebeurt, repliceert interviewster Greta Riemersma. Mukwege antwoordt: “Dat is duidelijk. Goedkope grondstoffen zijn belangrijker en dat is afschuwelijk om te beseffen.”
Ik op mijn beurt vraag me af: Hoe zou dat komen? Is Congo te ver van ons bed? Het gaat hier natuurlijk wel om mensen van het slag dat we het liefst terugduwen de Middellandse Zee in.

Terugduwen

Timmermans
Frans Timmermans was afgelopen zondag in Buitenhof vanwege ‘Glasgow’. Hij is op de hoogte van de Congolese misstanden en vindt dat het afgelopen moet zijn. De EU moet afspraken maken met de Congolese regering, zei hij, en er moet worden geïnvesteerd in werk voor de jonge Congolese bevolking. Concreter werd hij niet en interviewer Toine Huijs vroeg niet door. ‘Glasgow’ was belangrijker, de strijd tegen de opwarming urgenter. Ik geef Mukwege weinig hoop.

Fairphones
Individueel kunnen we alleen maar druppelen op een gloeiende plaat. Fairphones aanschaffen als we een nieuwe smartphone kopen. Mukwege heeft er zelf ook een. Die dingen zijn gemaakt van eerlijk verkregen grondstoffen. Als ik lieg, lieg ik in commissie. Verder kunnen we politici en organisaties steunen die deze humanitaire ramp willen bestrijden. Amnesty dus en de Stichting Vluchteling, die Mukwege en zijn kliniek al jaren steunt.
En nu maar weer slapen. Smartphone als wekker op het nachtkastje. Congo, ver van ons bed, maar ook heel dichtbij.

Hij bestaat…

En wij maar fietsen
Wees blij dat je niet in Congo(-Kinshasa) geboren bent. Daar is het al eeuwenlang een doffe ellende.
Het immense grondgebied was altijd al getekend door slavernij, ook voordat de Europeanen kwamen. Daarna in verhevigde vorm ook aan de overkant van de Atlantische Oceaan. Een lezer attendeerde me op De Geschiedenis van de Slavernij van Dick Harrison, een adembenemend boek waarin dit allemaal beschreven staat.
In de negentiende eeuw werd Congo privé-bezit van Leopold 2 van België. Aanvankelijk viel er voor de koning weinig te halen, maar de uitvinding van de rubberband bracht uitkomst. Leopold liep binnen op rubber. Tussen 1895 en 1908 stierven miljoenen Congolezen die gedwongen werden te werken op zijn rubberplantages. Fijn zo’n koning. En wij maar fietsen.

En maar fietsen

1 reactie

    • Dirk Dragstra op 5 november 2021 om 23:07
    • Reageer

    Weer zo’n uitnodiging tot zelfreflectie. Zelf ben ik een vluchtelingetje uit ’49- ’50, uit Duitsland, uit dat deel dat later nog DDR moest worden. Inmiddels heb ik een officieuze schoonzoon, half uit Burkina Faso, een goudmijn voor terroristen, zoals bloedig Congo. Burkina is op weg, maar nog niet zo ver. Vandaag vertelt mijn jongste dochter (zijn vriendin) me dat ze in het Amsterdamse Sloterpark nogal wat dakloze oosteuropese gastarbeiders tegenkomt als ze de hond uitlaat – die mannen wonen daar al anderhalf jaar (corona-ontslag). Zelf heeft ze er net een quasi-penthouse betrokken van een half miljoen. Mijn oudste dochter is half Pools, uit mijn eerste huwelijk, gesloten en genoten in Polen waar ik ook jaren heb gewoond toen het nog communistisch heette. Ik? Een gewone Nederlandse jongen – half Duits, dat wel. Ik spreek nog steeds vrijwel accentloos Duits en Pools, alleen maar voordelen. Zullen we maar ophouden met oordelen en in plaats daarvan de variatie op deze, onze enige, planeet celebreren?

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd.