HET CONDOOM EN DE VOETBAL ZIJN KINDEREN VAN ÉÉN VADER

Paus Benedictus XVI was als geniaal theoloog een fervent bestrijder van anticonceptie. Gelukkig waren de ouders van Pelé brave katholieken, want anders was de legendarische voetballer misschien nooit geboren. Nu konden aan beide kanten van de aardbol lange rijen aanbidders langs beider baren stiefelen. Goeie God nog aan toe.

De voetballer kreeg zijn bijnaam Pelé kreeg hij omdat hij als jongetje altijd tegen een voddenbal (‘pelé’) trapte. Benedictus XVI trapte als jochie geen balletjes. Al vroeg toonde de kleine Joseph Ratzinger de trekken van een studeerkamergeleerde.

Goodyear
In de negentiende eeuw werd geboortebeperking een verhit discussiepunt in de RK-kerk nadat Malthus had voorspeld dat de voedselproductie de groei van de wereldpopulatie niet zou kunnen bijbenen. Halverwege de negentiende eeuw schoot het condoomgebruik omhoog nadat Charles Goodyear het vulcaniseren van rubber had uitgevonden. Goodyear maakte in 1855 ook de eerste rubberen bal. Condooms en de voetbal, kinderen van één vader.

Catastrofe
Uta Ranke-Heinemann beschreef in haar boek Eunuchen voor het hemelrijk hoe de roomse kerk het najagen van lust binnen het huwelijk als een zware zonde bestreed. Seks moest altijd gericht zijn op nakomelingschap. Daarom konden voorbehoedsmiddelen of de coïtus interruptus geen genade vinden. Zelfs als zwangerschap vrouwen waarschijnlijk het leven ging kosten was dat geen rechtvaardiging van anticonceptie. De pil, een uitvinding van halverwege de twintigste eeuw, werd uiteraard opnieuw te vuur en te zwaard bestreden. En dan had je nog de periodieke onthouding. Vanaf de jaren dertig, toen die methode was ontdekt, werd ze bij wijze van hoge uitzondering toegestaan.

‘De pil maakt de vrouw altijd bruikbaar’, wist Benedictus.

Een hoger bestaan
Hiermee kreeg Ratzinger pas iets te maken toen paus Johannes Paulus II in 1981 een draai maakte. Met periodieke onthouding zouden volgens hem echtelieden ‘in de maagdelijke stand’ verkeren en zich tijdelijk kwalificeren voor een hoger bestaan. Ratzinger was toen kardinaal in München en beijverde zich in de geest van de paus de grote voordelen van de tijdelijke onthouding boven de pil te bepleiten. In een brief aan zijn priesters schreef hij dat de pil de vrouw ‘altijd bruikbaar maakte’ en over ‘de zin en de schoonheid van de onthouding.’ Omdat hij er verder niet goed uitkwam verwees hij naar een artikel van een psychologe die dit ‘indrukwekkend’ zou hebben aangetoond.

Extra beproeving
Die psychologe was de reactionaire Christa Meves, die het in een interessant artikel opnam voor de man in het huwelijk. Citaat: ‘Door de hogere levensverwachting van de vrouw, die in de vorige eeuw slechts gemiddeld 35 jaar bedroeg -dan stierf zij, vaak uitgeput van de vele bevallingen, in het kraambed- is ook het aantal mensen gestegen dat dertig, vijftig, zelfs zestig jaar samenleeft. Deze lange duur is vooral voor de man een extra beproeving. Terwijl hij vroeger door de dood van zijn echtgenote een nieuw legitiem huwelijk kon aangaan, met een meestal jongere vrouw, is hij tegenwoordig gedwongen genoegen te nemen met een echtgenote die vaak sneller dan hij veroudert.’
Ranke-Heinemann geeft droogjes commentaar: ‘Men ziet, zo heeft iedereen zijn kruis te dragen’. De paus noch Pelé hadden daar overigens last van. De eerste trouwde nooit, de tweede nam twee keer een jongere vrouw, bij wie hij als echte goalgetter menig kind scoorde.

Gecompenseerde driftmatigheid
Christa Meves komt gelukkig ook op voor de vrouw: als zij nu eens niet de pil neemt, maar samen met haar man overgaat tot onthouding zoals de paus die adviseert, ontstaat een ware win-win-situatie: ‘De vrouw is dan geen loslopend wild meer voor de mannelijke seksualiteit en de man krijgt door het gebod van kuisheid, door respect voor de vrouw, meer mogelijkheden tot een noodzakelijke geestelijke compensatie van zijn driftmatigheid’.
Wie dit snapt: zegt het voort. Ratzinger deed dat.

Droogkloot
Het is steeds weer ontroerend hoe de opeenvolgende pausen, kardinalen, bisschoppen en priesters zich door de eeuwen heen hebben begeven in allerlei bespiegelingen over het seksueel gedrag van hun kudde, daarbij de details niet schuwend. Soms kan ik me niet aan de indruk onttrekken dat ze zich wel eens verliezen in fantasieën over wat hun onder hun celibataire rokken ontzegd is.
Het zij verre van mij om Ratzinger van dat laatste te verdenken. Deze door en door geleerde theoloog was een geweldige droogkloot. Hij werd al snel naar Rome gehaald om de baas te spelen over wat vroeger ‘de inquisitie’ heette. Vanuit die positie werd hij tot zijn verdriet tot het pontificaat geroepen. Toen luwde zijn opwinding over de vrouw als loslopend wild al snel doordat het pedofilieschandaal zijn aandacht opeiste. Noem het maar de naweeën van de jacht op het kleine wild.

Ja tegen Christus
Hij werd een bleke paus die nooit inspireerde. Hij was ook een laffe paus, die allerlei stellige beweringen deed die hij later afzwakte of ontkende. Zo zei hij ‘dat de islam een religie is die met het zwaard wordt verspreid en waarin je alleen duivelse en onmenselijke dingen zult aantreffen’. Toen dit een rel werd beweerde hij dat hij dit standpunt zelf niet onderschreef. Andere dingen die hij zei: Katholieken wachten op het moment dat Israël eindelijk ja tegen Christus zegt. En: Protestantse kerken hebben niet het recht zich kerken te noemen. Al die uitspraken loochende hij later. Ik haal dit uit De Vaticaandagboeken van Vaticaanwatcher John Thavis. Die schrijft ook dat volgens Benedictus katholieken met hun gebeden meer toegang hebben tot God dan andere gelovigen.

Biddende katholieken hebben een beter toegang tot God dan andere biddende gelovigen

Benedictus en Hildegard
Benedictus wordt verweten dat hij slap reageerde op de pedofilieschandalen in zijn kerk. Hij was enorm geliefd bij oerconservatieve katholieken, maar verloor elke relevantie voor het enorme percentage katholieken dat niet zo veel meer aan het geloof deed. ‘Deze man kon op elke dag van het jaar zijn raam op het Sint Pietersplein openzetten en de aandacht van de wereld opeisen om morele en ethische dimensies te verkennen van elk onderwerp dat hij verkoos: economische crises, mensenhandel, milieurampen, wapenhandel, wereldpolitiek. In plaats daarvan verkoos hij te spreken over de heilige Hildegard van Bingen en haar mystieke visioenen in de twaalfde eeuw’, schrijft Thavis.

Emoties
Benedictus was schuw en had een hekel aan openbare optredens. Op emoties werd hij nooit betrapt, op één uitzondering na. Dat was bij een bezoek aan Regensburg, waar een nieuw orgel in gebruik werd genomen dat naar hem het Papst Benedikt Orgel was vernoemd. De paus prees het kerkorgel als ‘de koning aller muziekinstrumenten, omdat het uitdrukking kan geven aan alle emoties, van vreugde tot verdriet, van lofzang tot lamentatie’. Hij kon het weten, want hij had tegelijk met zijn studie op het grootseminarie aan het conservatorium orgel en piano gestudeerd. Na zijn speech ging de Paus zitten luisteren naar de beroemde toccata en fuga van Bach in D mineur. Hij genoot intens, zag Thavis.
Om één of andere reden neemt dit me enorm voor Benedictus in. Misschien is dat omdat hij toch flexibel genoeg was om te kunnen genieten van de composities van een ketter ( Bach was luthers).

Hemel
Pelé en de paus tobden in hun laatste jaren met ernstige gezondheidsproblemen. Ze konden nauwelijks nog lopen. In de hemel hoeft dat ook niet.