GESPREKSSTOF TE OVER AAN DE ANDERE KANT VAN DE STYX

Soms vraag ik me bij gedragingen van medisch specialisten af: heeft Hippocrates het zo wel bedoeld?

Neem die Zwolse cardiologen die hun patiënten zonder noodzaak pacemakers implanteren omdat ze daar een financieel belang bij hebben. Of gynaecologen die met hun sperma rondsproeiden teneinde de vrouwelijke patiënten die bij hen aanklopten met een kinderwens kunstmatig te insemineren, als gevolg waarvan er meer dan honderd kinderen rondlopen zonder van elkaar te weten dat ze van één vader zijn.

Dankuwel dokter
Graag gedaan, mevrouwtje

Vonk
Wat heeft zo’n donor/specialist bewogen, behalve ‘des heeren hand’? Hij heeft zich vast niet verkneukeld bij de gedachte dat er op een onvermoed moment een halfbroer tegen een halfzusje kan aanlopen waarbij er een vonk overspringt die uiteindelijk leidt tot de geboorte van een kind met misschien wel een medisch defect als gevolg van een te nauwe genetische verwantschap. Een aangeboren hartafwijking bijvoorbeeld.

Ruzie
Waarmee ik ben aangekomen bij de heisa over de kinderhartchirurgie en de ruzie die de betrokken specialisten daarover uitvechten. In Nederland werken twaalf kinderhartchirurgen verdeeld over vier Universitaire Medische Centra: Rotterdam, Leiden, Utrecht en Groningen. Het schijnt dat ze het erover eens zijn dat een fusie heilzaam is. Het maakt je minder kwetsbaar als er iemand uitvalt en je hoeft ook minder beschikbaarheidsdiensten te draaien. Maar over de vraag welke UMC’s dan moeten verdwijnen maken ze onderling ruzie. Zo erg zelfs dat een samenwerking op dit vlak tussen Groningen en Utrecht is verbroken.

Lood om oud ijzer
Er is dertig jaar over dit probleem gesteggeld, las ik. Door bestuurlijke onmacht van het ministerie van Volksgezondheid heeft dit zo lang kunnen duren. Minister Kuipers heeft nu de knoop doorgehakt: de UMC’s Erasmus (Rotterdam) en Groningen mogen blijven. Kuipers heeft Rotterdam niet gekozen omdat hij in zijn vorige leven de hoogste baas was van Erasmus, maar op grond van een recente studie van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). In deze zogenaamde impactanalyse komt Erasmus als beste uit de bus. De drie andere zijn ex aequo ‘goede tweede’. Lood om oud ijzer, oneerbiedig gezegd.

“Kinderhartchirurgie? Dat komt me vaag bekend voor”

Streepje voor?
Uit de kranten die ik lees, één landelijke en één regionale (die in Groningen wordt gemaakt) maak ik op dat de regionale spreiding een belangrijke rol speelt in de beslissing. In Groningen maakt men daar een groot punt van. Een blik op de kaart en ik ben verbaasd: waar blijft het zuiden des lands in die spreiding? Maastricht heeft ook een UMC, maar daar hoor je ze niet mopperen over kinderhartchirurgie. Hebben noordelingen in Den Haag een streepje voor en vinden ze dat in het Zuiden prima?

Spreiding

Vaag bekend’
Ik belde een voorlichter van de provincie Limburg. Hem was de problematiek geheel onbekend en hij ging intern eens informeren. “Kinderhartchirurgie? Ja, dat komt me vaag bekend voor”. Enkele uren later kreeg ik een mailtje: de provincie bemoeit zich niet met ziekenhuizen. Geen gelobby dus vanuit het Limburgse provinciehuis. Kom daar eens om in Groningen. Intussen had ik in de de impactanalyse gelezen dat UMCMaastricht voor de kinderhartjes een formeel samenwerkingsverband heeft met het academisch ziekenhuis in Aken. Ook werkt het samen met Leuven. Limburg heeft de rest van Nederland dus niet zo nodig. De Nederlandse Zorgautoriteit heeft in zijn impactanalyse de prestaties van de Duitse en Belgische kinderhartchirurgen niet langs de meetlat gelegd. Misschien zijn de Limburgse hartpatiëntjes wel heel goed af. Misschien ook wel niet. We weten het niet, maar geen nieuws is goed nieuws, zullen we maar zeggen.

Een mediationtraject. Het zal toch niet waar zijn?

Mediationtraject
In de analyse van de zorgautoriteit kom ik een paar treurigstemmende passages tegen. Sinds de fusiediscussie opnieuw is aangezwengeld is het slecht gesteld met de samenwerking en kennisuitwisseling tussen de kinderhartchirurgen. Er is een mediationtraject gestart; de gesprekken verlopen positief, aldus het NZa-rapport. Bij zo’n mededeling ben ik geneigd in snikken uit te barsten. Mediation – het zal toch niet waar zijn? Het ‘traject’ zal nu, na het besluit van Kuipers, wel stil liggen, vermoed ik. Bedroevend is ook dat een paar chirurgen hebben gedreigd op te stappen als de fusie doorgaat. Ze gaan hun heil zoeken in het buitenland, beweren ze. Artsen zonder grenzen dus, maar dan anders. De Zorgautoriteit maakt droogjes de kanttekening dat het dan aan ons is om uit het buitenland vervangers aan te trekken.

Verknoopt
De reorganisatie is een ingewikkelde materie, want de kinderhartchirugie is in alle betrokken ziekenhuizen sterk verknoopt met allerlei andere specialismen. Als je dat uit elkaar trekt zijn de gevolgen niet één twee drie te overzien. Goedkoper wordt het na een fusie niet, waarschuwt de NZa alvast. Voor en tegen elk argument valt wel wat te zeggen. Uiteindelijk kiest iedereen voor zichzelf en zoekt daar de argumenten bij. Kuipers heeft een gordiaanse knoop doorgehakt en in Rotterdam en Groningen wordt nu gejuicht. ‘Utrecht’ en ‘Leiden’ dreigen met een rechtszaak. En dat allemaal voor die arme hartjes van kinderen.

Enfin, gespreksstof te over als deze specialisten straks aan de andere kant van de Styx Hippocrates tegen het lijf lopen.

1 reactie

    • Bas Verwey op 17 februari 2023 om 15:52
    • Reageer

    Hartverscheurend.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd.