Op het partijcongres van China zag je de partijtop zitten achter een lange, podiumbrede tafel, met in het midden Grote Leider Xi. Naast hem zat Xi’s voorganger Hu Jintao, totdat de oude baas tot zijn verrassing op zijn schouder werd getikt en onder dwang van het podium werd geleid. Hij probeerde nog hulp te krijgen van Xi, maar die bleef stoïcijns voor zich uitkijken.
Niks gebeurt zonder reden tijdens een partijcongres in de Grote Hal van het Volk. Het klapvee, op veilige afstand van de grote bazen gezeten in de zaal, keek met uitgestreken smoelen toe, wel wetend dat iedere andere reactie fataal kon zijn. Terreur en intimidatie zijn het handelsmerk van dictaturen. Iedereen kon slechts gissen naar wat Hu Jintao had misdaan om zo afgevoerd te worden. Ook dat hoort bij terreur: al doe je nog zo je best, je bent je leven nooit zeker. Wat niet wil zeggen dat er geen regels zijn. Als je de straat op gaat om te demonstreren kun je weten dat je meteen wordt weggesleurd of later van je bed gelicht. Wat in China vaak is gebeurd bij de recente coronademonstraties. Dat wordt inschikken, want de gevangenissen en strafkampen zaten al zo vol. Xi ’s wil is wet. Nog wel, want ook hij wordt oud.
Het buitenaardse
Vijf en een half duizend kilometer westelijk van Peking ligt Teheran, waar ayatollah Khamenei al dertig jaar de baas speelt. Van hem mogen vrouwen niet fietsen en zonder hoofddoekjes de straat op, want daar worden zeloten als hij geil van. Er wordt al weken gedemonstreerd tegen dit regime, maar Khamenei’s ‘revolutionaire garde’ (zelden was een naam zo misplaatst) staat steeds paraat om er op in te hakken. De gevangenissen puilen uit, maar gelukkig zijn er galgen om ruimte te maken. Als ervaren tiran weet Khamenei dat hij kritiek ogenblikkelijk de kop moet indrukken, anders is hij verloren. Voor de legitimiteit van zijn regime kan hij zich alleen nog beroepen op het brute macht en het buitenaardse. Allah dus.
Gevaar in de rug
2500 km noordwestelijk van Teheran lig Moskou, waar Poetin heerst. Misschien herinnert u zich nog het beeld van de grote leider vlak voordat hij de oorlog in Oekraïne begon. Hij zat in een zaal achter een tafel, ver verwijderd van de meelopers die zich stuk voor stuk moesten uitspreken over zijn plannen met Oekraïne. Natuurlijk kreeg hij slechts applaus. Het tafereel voldoet precies aan de beschrijving die Elias Canetti in zijn boek Massa en macht geeft van de ‘de machthebber van het paranoïde type’. Dit soort potentaat zal altijd ruimte om zich heen scheppen, zodat hij elk teken van naderend gevaar kan zien aankomen. Dat gevaar is overal, vooral in zijn rug, schrijft Canetti. Vervolgens wijdt hij uit over de relatie van de machthebber met de dood. Zelf is hij onaantastbaar, maar hij kan de dood aan anderen opleggen, zo vaak en aan wie hij maar wil. ‘Zijn doodvonnis wordt altijd uitgevoerd. Het is het zegel van zijn macht’, aldus Canetti. Daarom vallen er in Poetins Rusland zoveel mensen uit ramen.
Angst is een belangrijke motor voor aanbidding
De dood injagen
De onderdanen sidderen voor de leider of aanbidden hem. Angst is een belangrijke motor voor aanbidding, daarom prijzen we luidkeels God, Allah of wie dan ook, om hem te vleien in de hoop dat hij ons zal sparen. Soldaten worden volgens Canetti opgevoed tot een ‘dubbele bereidwilligheid’: ze moeten voor de heerser doden en tevens gedood willen worden. Dat is wat we nu in Oekraïne zien gebeuren, maar niet zo vlekkeloos als Poetin het zich had voorgesteld. Het was niet zijn bedoeling dat zijn soldaten met hun mobieltjes hun mammie bellen om te klagen over het beroerde eten, de slechte bewapening en de incompetente leiding. Poetin moet deze mannen dus zo snel mogelijk de dood in jagen.
Assads terreur is ongebroken dankzij Poetins hulp
Rampen
De demonstraties in Teheran vervullen veel Iraniërs met hoop. Ze zeggen dat deze opstand zo bijzonder is dat hij wel haast tot een machtswisseling moet leiden. Maar de demonstranten binden al in. Ik denk aan Syrië, waar ook zo hoopvol werd gedemonstreerd tegen Assad. De rampen die daaruit voortkwamen zijn onbeschrijfelijk en Assads terreur is tien jaar later nog ongebroken, mede dankzij de hulp van zijn vrienden Poetin en Khamenei. Ook denk ik aan de opstand in Wit Rusland tegen Loekasjenko. Niemand gaf nog een stuiver voor zijn kansen, zo heftig en massaal was het protest. Maar mee dankzij Poetin is hij nog steeds aan de macht. Nu geeft hij vriend Vladimir vrij baan voor een nieuwe aanval op Oekraïne over zijn grondgebied.
Hun trekken thuis
Maandag betoogde Arie Elshout in zijn Volkskrant-column dat de liberale democratieën voor een beslissende krachtmeting staan tegen de autocratieën. Hij had Xi, Khameini en Poetin op het oog, de drie vrienden die elkaar steunen zolang dat ze uitkomt. Elshout schreef: “Ik hoop dat ze hun trekken thuis krijgen.’ Ik voel met hem mee. Daarom hoop ik dat Xi dit jaar stikt in vergiftigde noedels, Khameini wordt opgehangen aan de baard van de profeet en Poetin een mes in de rug krijgt. Dat laatste lijkt me wel iets voor een Speciale Militaire Operatie van een groepje commando’s.
.
Wraakzucht
Dit stukje getuigt van wraakzucht. Het zou beschaafd zijn om te hopen op een terdood-veroordeling door keurige rechters. Helaas, dat zit er niet in. De kans dat mijn onbeschaafde wraak zich voltrekt is ook minimaal, maar ik schat hem iets groter. Ik weet natuurlijk niet of Poetin echt paranoïde is, maar ik hoop het wel, want een relaxed bestaan is het laatste dat hem toekomt. Laat hem leven als opgejaagd wild, en die twee andere smeerlappen ook.
2 reacties
‘Ellende,’ zo zei mijn grootvader, ‘moet behapbaar zijn.’ en hij slikte een paar bruine bonen door.
Ga eens kijken in de Der Aakerk, naar de fototentoonstelling over Oekraïne, en zie wat heer
Poetin daar aanricht.
Ik ben voorstander van een veroordeling door keurige rechters. Deze schurken moeten dan nog eens aanhoren
hoe moorddadig hun leven eruit gezien heeft en dat een ter doodveroordeling hun enige passende straf kan zijn ten aanschouwen van de hele wereld. Geen enkele vorm van clementie.