DE GROTEN DER AARDE ZIJN BIJ DE HAND, MAAR WAT HEB JE ER AAN?

U kent vermoedelijk de theorie dat alle mensen ter wereld slechts enkele handdrukken van elkaar verwijderd zijn. Maximaal zes las ik ergens. Ik geloof best een beetje in die theorie, mits de uitzonderingen de regel bevestigen. Aan de hand van mijzelf licht ik dat graag toe, maar probeer het ook maar eens uit op uzelf.

In 1997 bezochten Bill en Hillary Clinton Rotterdam. Op tv zag ik het presidentenechtpaar met burgemeester Bram Peper en partner Neelie Kroes zwaaien naar de camera’s. Kroes en ik gaven elkaar een paar jaar daarvoor een hand in het provinciehuis van Drenthe. Zij kwam daar op bezoek als minister, ik als verslaggever. Derhalve ben ik slechts één handdruk verwijderd van de Clintons. En dientengevolge twee handgrepen van een zwik andere beroemdheden. Van wie velen van twijfelachtig allooi, dat moet ik toegeven.

Eerste- en tweedehands

Kim Jong-un
Clinton kon prima opschieten met Boris Jeltsin. Jeltsin hief Poetin op het schild. Conclusie: Zijzee-Poetin: drie handdrukken. Maar Poetin is nog dichterbij, want ooit raakten de handen van Gerhard Schröder en mij elkaar. Schröder was toen minister-president van Nedersaksen, de deelstaat waar Noord-Nederland toen zogenaamd innige banden mee onderhield. Tegenwoordig is ‘der Gerhard’ dik bevriend met Poetin. Zijzee-Poetin: twee handdrukken slechts. En als gevolg daarvan drie handdrukken van Xi. Ook drie van Trump, die ooit bevriend was met de Clintons. Trump ontmoette Kim Jong-un: Zijzee – Litlle Rocket man: vier handdrukken.
Zo kan ik nog uren doorgaan. En u ook.

Eerste- en tweedehands

Napoleon
Die handdrukken hoeven we sinds corona niet meer letterlijk te nemen. Het gaat om de ontmoeting. Welke Nederlander kent niemand die ooit Rutte tegenkwam en iets met hem wisselde, een handdruk, een praatje of een gulle lach? Het zullen er weinigen zijn. Daarmee zitten zij qua contactafstand pal op de wereldtop.
Je kunt het ook in de diepte zoeken. Zo ken ik een leeftijdsgenoot wiens betovergrootvader beweerde adjudant te zijn van Maarschalk Ney, een generaal van Napoleon. Als ik lieg, lieg ik in commissie. Die man heeft zijn grootvader goed gekend, en die opa heeft zijn eigen grootvader ook meegemaakt. Zo sta ik dus welgeteld op vier handen afstand van Napoleon.

Spelletje
Is dit alles van belang? Nou nee, dit soort lijntjes heeft niet veel te betekenen. Dus wat heb je aan die gein, om met De Commensaal van drs. P te spreken? Weinig. Het is een leuk spelletje als alternatief voor schaapjestellen tijdens woelnachten. Opdracht: vind een beroemdheid die meer dan zes handdrukken van u afstaat. Verder is het ook leuk voor types zoals ik om even te pochen op hun geweldige ontmoetingen. Maar daarmee houdt het op, tenzij iemand mij kan overtuigen van iets anders, een socioloog bijvoorbeeld.

Vierdehands

Boertje uit Guizhou
Overigens denk ik dat je de theorie niet absoluut moet nemen. Zouden u en ik echt op maximaal zes handdrukken afstand staan van elk van die miljarden Chinezen, bijvoorbeeld ook van dat kleine boertje uit Guizhou, die ‘s avonds afgepeigerd op zijn matje valt na een dag ploeteren? Of van de Oeigoer, die zijn leven slijt in een zogenaamd heropvoedingskamp? Ik heb mijn twijfels. Vooralsnog lijkt me de theorie eerder op te gaan in verband met de top van de wereld dan met de kelder.

Pianoleraar
Hoe kom ik hier op?
Dat is omdat ik onlangs zonder al te duidelijke aanleiding even terugdacht aan mijn eerste pianoleraar. Ik wist dat hij in het Leeuwarden waar ik opgroeide een belangwekkende rol speelde in het muziekleven. Willem Zonderland heette hij en ik googelde hem. Hij leefde van 1894 tot 1974. Ik heb een jaar of drie les van hem gehad, van mijn zevende tot mijn negende of tiende. Daarna haakte ik af. Daar kon de Oude Willem niks aan doen.

Willem Zonderland zoals hij eruit zag toen hij Vestdijk lesgaf

Vestdijk
Willem Zonderland was pianist, organist, dirigent, componist en muziekrecensent en tot op hoge leeftijd pianoleraar. Hij groeide op in Schagen en kwam enige tijd in Harlingen aan de kost als kerkorganist en pianoleraar. En dan komt het: daar gaf hij pianoles aan Simon Vestdijk. Vestdijk! De door mij bewonderde, voor mij vaak te moeilijke, geniale schrijver. Tevens groot muziekkenner en muziek-essayist. Hij was zijn leven lang verknocht aan de piano. Dat begon bij Willem Zonderland, met wie hij altijd contact bleef houden. En diezelfde leraar had ik! Vermoedelijk zaten Vestdijk en ik zelfs achter dezelfde vleugel, want een vleugel koop je maar één keer. Vestdijk, superintelligent, leergierig, muzikaal, geheugen als een pot, was ongetwijfeld ontvankelijker voor de pianolessen dan ik. Zonderland speelde hem het eerste pianoconcert van Grieg op zijn vleugel voor. Sindsdien bleef de schrijver verknocht aan Grieg.

Simon Vestdijk al jochie

Geraakt
Ik wist van niks van deze tweedehands-connectie tot ik haar googelend gewaarwerd. Vestdijk kwam even heel dichtbij, de afstand tussen ons overbrugd door mijn bejaarde leraar. Het deed me iets, dat geef ik eerlijk toe. Probeer het niet te begrijpen, ik snap het zelf ook niet.

Simon Vestdijk