In mijn bubbel is het somberheid troef. We krijgen een wereldoorlog, we stevenen af op een milieucatastrofe en ultrarechts kruipt overal uit zijn holen tevoorschijn om al die rampspoed een kontje te geven. Kontje? Dikke batterij zal je bedoelen. Zucht, steun, diepe kreun.
Onlangs gaf (milieu)filosoof en universiteitsdocent Floris van den Berg een lezing in het kunst- en debatcentrum Artphy in Westerwolde, de lommerrijkste streek van Groningen. Als fanatieke atheïst gelooft Van den Berg uiteraard niet in Gods Paradijs, maar over Westerwolde zei hij: als dit niet Het Paradijs is, wat dan wel? Niettemin schetste hij een inktzwart scenario waarbij alle paradijselijke gevoelens een mens vergaan.
Treinreis
Voor het front van zijn toehoorders plaatste hij vier stoelen achter elkaar en nam plaats op de voorste. Ik citeer hem naar de geest: ‘Ik zit in de trein te lezen en kom in mijn boek een passage tegen waarin staat dat deze trein de afgrond in rijdt. Wat te doen? Na rijp beraad besluit ik naar de achterste bank van de coupé te verhuizen’. Hij ging daadwerkelijk op de laatste stoel zitten. ‘Dit is wat wij als samenleving doen ter bestrijding van de klimaatcrisis’. De afstand tussen de voorste en de laatste stoel symboliseert de zonnepanelen, de windmolens en wat er verder nog wordt ondernomen tegen de klimaatcrisis. Intussen warmt de aarde nog altijd op en dendert de trein door.
Meer vliegschaamte
Hij heeft geen idee hoe de mensheid tot ander gedrag te bewegen. Voorlichting? Onderwijs? Het helpt niet. Een van zijn studenten heeft onder collega’s een onderzoek gedaan naar vliegschaamte. Wat blijkt? Milieukundestudenten vliegen net zo vaak als andere studenten, alleen schamen ze zich meer. Dat schiet dus niet op. De ervaring leert dat we het ook niet van democratisch gekozen regeringen moeten hebben. Helaas stemmen de alternatieven nog minder vrolijk. Tot overmaat van ramp wees hij er tussen neus en lippen ook nog op dat we in oorlog zijn.
Echt mijn bubbel, deze filosoof. Beïnvloedbaar als ik ben betrad ik na afloop met lood in de schoenen de buitenwereld. Westerwolde mocht dan paradijselijk zijn, ik had er geen oog meer voor.
Oorlogsgeschiedenis
De Duitser Oswald Spengler betoogde in Die Untergang des Abendlandes dat mensengeschiedenis oorlogsgeschiedenis is en dat de democratie op haar laatste benen liep. Hij schreef dat boek ten tijde van de Weimar-republiek, toen Duitsland zijn wonden likte omdat het de eerste wereldoorlog had verloren. Het werd een cultboek. Spengler kreeg zijn gelijk toen de Nazi’s de macht overnamen. Als hij niet in 1936 was overleden had hij zijn oorlog ook nog gekregen.
Influencers
Zitten we opnieuw in zo’n toestand? In mijn bubbel denken velen er zo over. Alle ontwikkelingen wijzen in die richting. Vruchteloos wordt gezocht naar de oorzaken. De sociale media bijvoorbeeld, waar zogenaamde influencers met hun spervuur van kwaadaardige onzininformatie de rede ondermijnen. Of het hedonisme, weerspiegeld in de traditionele media met hun buitensporige aandacht voor trivialiteiten als songfestivals, hardfietsen, Formule 1, Olympische Spelen, voetbalkampioenschappen en andere flauwekul waar een formidabele energieverspilling aan hangt. Hebben we echt niets beters te doen?
Ach, de geest moet waaien, dat mag wat kosten, ook al is het de toekomst van je kinderen.
Dementie
Zelf kijk ik graag vanuit mijn luie stoel voetbal op tv. Daar zie ik hoe spelers de keihard in hun richting geschoten ballen wegkoppen. Ze weten heel goed dat door die knallen tegen hun hoofd de kans op vroege dementie toeneemt. Maar wie nu leeft, wie nu zorgt – de wereld in een notendop.
Staande in ‘het muurtje’ van negen meter
afstand een bal keihard tegen je kop laten
knallen hoort er nu eenmaal bij.
2 reacties
Ik wens je veel liefde en warmte toe in je bubbel. Het klinkt daar koud.
Nood leert bidden! 😉